Στην πρώτη επίσκεψη θα ζητηθεί από τους γονείς να συμπληρώσουν (καθισμένοι με το παιδί στην αίθουσα αναμονής) ένα έντυπο που περιλαμβάνει ερωτήσεις για το παιδί (δημογραφικά στοιχεία, ιατρικό και οδοντιατρικό ιστορικό, συνήθειες στοματικής υγιεινής, στοματικές έξεις, κτλ). Θα ακολουθήσει η γνωριμία του παιδιού και των γονέων με τον/την παιδοδοντίατρο. Στη συνέχεια το παιδί "θα ξεναγηθεί" στο παιδοδοντιατρείο και θα γνωρίσει την οδοντιατρική καρέκλα (με την παρουσία των γονέων). Ακολουθεί η κλινική εξέταση του στόματος του παιδιού και εάν είναι απαραίτητο λαμβάνονται οι κατάλληλες ακτινογραφίες. Η πρώτη αυτή επίσκεψη - εμπειρία του παιδιού με την οδοντιατρική, συνεχίζεται με συζήτηση των ευρημάτων της εξέτασης και τον καθορισμό της πιο κατάλληλης (προληπτικής και θεραπευτικής) αντιμετώπισης λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες και τον χαρακτήρα κάθε παιδιού.

Δεν πραγματοποιείται κάποια θεραπεία ή εργασία στο στόμα του παιδιού, παρά ΜΟΝΟ εάν είναι κάτι εξαιρετικά επείγον (έντονος πόνος, τραύμα στα δόντια, κτλ).

Στόχοι της αρχικής αυτής επίσκεψης είναι βέβαια (1): η καταγραφή των οδοντιατρικών αναγκών του παιδιού αλλά κυρίως (2) η σωστή προσέγγιση και εκπαίδευση του παιδιού "ως ασθενή χωρίς άγχος για τον οδοντίατρο" μέσω της κατάλληλης γνωριμίας και την εγκαθίδρυση αμοιβαίου σεβασμού και εμπιστοσύνης μεταξύ παιδιού - παιδοδοντιάτρου.

Είναι ο ποιο αποτελεσματικός τρόπος να προστατέψουμε τα δόντια από την τερηδόνα και την ουλίτιδα και να ενισχύσουμε τη φυσική διαδικασία επιδιόρθωσης της αδαμαντίνης (το σμάλτο του δοντιού). Το βούρτσισμα απομακρύνει τη μικροβιακή πλάκα από την επιφάνεια των δοντιών και το οδοντικό νήμα απομακρύνει τα υπολείμματα τροφών και την πλάκα από τις περιοχές ανάμεσα στα δόντια που η οδοντόβουρτσα δε φτάνει να καθαρίσει. Το καθημερινό βούρτσισμα επίσης διατηρεί τα ούλα υγιή. Τα δόντια πρέπει να βουρτσίζονται 2 φορές την ημέρα (πρωί και βράδυ) με τις σωστές κινήσεις που μας έχει δείξει ο οδοντίατρος.

Αξίζει να σημειωθεί η σημασία του βραδινού βουρτσίσματος. Ο λόγος είναι ότι στη διάρκεια της νύχτας μειώνεται η παραγωγή του σάλιου, που ξεπλένει τα δόντια και βοηθά στη διαδικασία επιδιόρθωσης τους. Έτσι η καταστροφή από τα βακτήρια γίνεται με πολλαπλάσια ταχύτητα απ’ ότι την ημέρα.

• Η οδοντόβουρτσα πρέπει να έχει μικρή κεφαλή, να είναι επίπεδη και μαλακή σε όλες τις ηλικίες.

• Κάθε 2-3 μήνες πρέπει να γίνεται αλλαγή της οδοντόβουρτσας. Σε περίπτωση καταστροφής των τριχών εξαιτίας έντονης άσκησης πίεσης κατά το βούρτσισμα πρέπει να πραγματοποιείται αλλαγή πιο νωρίς.

Οι τακτικές επισκέψεις στον/στην παιδοδοντίατρο βοηθά το παιδί να παραμένει χωρίς οδοντικά προβλήματα. Το καθάρισμα των δοντιών απομακρύνει την πέτρα που ερεθίζει τα ούλα και δημιουργεί τερηδόνα. Η τοποθέτηση φθορίου (φθορίωση) ανανεώνει την απαραίτητη ποσότητα φθορίου στο σμάλτο των δοντιών, δυναμώνοντας έτσι τα δόντια και κάνοντάς τα πιο ανθεκτικά στη τερηδόνα. Η λήψη ακτινογραφιών, όταν αυτό είναι απαραίτητο, οδηγεί στην έγκαιρη διάγνωση των οδοντικών προβλημάτων. Η υπενθύμιση των οδηγιών στοματικής υγιεινής για το σπίτι στο παιδί αλλά και τους γονείς και η στενή παρακολούθηση των διαιτητικών συνηθειών του παιδιού οδηγούν σε υγιή δόντια και ούλα. Ακόμα, ο/η παιδοδοντίατρος θα σας ενημερώσει για τις πιθανές διορθώσεις ή συμπληρώματα στο πρόγραμμα προληπτικής οδοντιατρικής. Για παράδειγμα, το παιδί σας μπορεί να χρειάζεται περισσότερο φθόριο, αλλαγές στη δίαιτά του ή τοποθέτηση προληπτικών καλύψεων οπών και σχισμών για τη διατήρηση καλής στοματικής υγείας.

Η πρόληψη της τερηδόνας δεν είναι ο μοναδικός λόγος για τις τακτικές οδοντιατρικές επισκέψεις. Ο/η παιδοδοντίατρος θα σας ενημερώσει για τις αλλαγές που συμβαίνουν στα δόντια και τις γνάθους του παιδιού σας. Έτσι, μπορεί από πολύ νωρίς να αναγνωρίσει ορθοδοντικά προβλήματα (στραβά δόντια) και ίσως να προλάβει την εξέλιξη μερικών και να προτείνει την έγκαιρη θεραπεία άλλων.

Εκτός των παραπάνω όμως, ο/η παιδοδοντίατρος θα μιλήσει όχι μόνο στους γονείς αλλά κυρίως στο ίδιο το παιδί, με λέξεις και φράσεις εύκολα κατανοητά από αυτό, για την αξία της καθημερινής στοματικής υγιεινής στο σπίτι. Το παιδί σας θα ενθαρρυνθεί να φροντίζει υπεύθυνα τα δόντια του για να διατηρήσει το φωτεινό χαμόγελό του.

Οι περισσότεροι γνωρίζουν ότι η ζάχαρη και τα γλυκά προκαλούν τερηδόνα. Δεν είναι όμως οι μοναδικοί εχθροί των δοντιών. Γενικότερα οι υδατάνθρακες είναι εξαιρετική τροφή για τα βακτήρια που προκαλούν τερηδόνα. Οι υδατάνθρακες είναι μεγάλα σύμπλοκα μόρια που αποτελούνται από πολλά απλά μόρια σακχάρων συνδυασμένα μεταξύ τους. Όταν οι υδατάνθρακες αρχίζουν να πέπτονται στο στόμα διασπώνται σ’ αυτά τα απλά μόρια, τα οποία είναι η βασική τροφή των τερηδονογόνων βακτηρίων. Υδατάνθρακες περιέχονται στο ψωμί, τις πατάτες, τα ζυμαρικά, το ρύζι και σ’ οτιδήποτε περιέχει αλεύρι.

Περισσότερο επικίνδυνοι είναι οι υδατάνθρακες όσο πιο στέρεη και κολλώδης είναι η μορφή τους γιατί παραμένουν για περισσότερη ώρα ανάμεσα στα δόντια και δε μπορούν να ξεπλυθούν από το σάλιο. Αυτό σημαίνει ότι τα δόντια είναι για περισσότερο χρόνο εκτεθειμένα στις επιθέσεις των οξέων.

Ακόμα, τα διάφορα ανθρακούχα ποτά /αναψυκτικά, όταν η κατανάλωση τους είναι συχνή, είναι επικίνδυνα όχι μόνο λόγω της «κρυφής» ζάχαρης που περιέχουν αλλά επειδή έχουν χαμηλό pH το οποίο σταδιακά διαλύει την εξωτερική επιφάνεια της αδαμαντίνης, προκαλώντας έτσι διάβρωση στα δόντια.

Όσο πιο συχνά την ημέρα καταναλώνουμε τροφές ή ροφήματα τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος για τα δόντια. Αυτό εξηγείται γιατί δέχονται πιο συχνά τις επιθέσεις των οξέων των τερηδονογόνων βακτηρίων και παράλληλα δε δίνεται επαρκής χρόνος ενδιάμεσα για τη φυσική διαδικασία επανάκτησης των χαμένων ιόντων. Δεν υπάρχει κάποιος κανόνας αλλά θεωρείται ότι δυο-τρια κύρια γεύματα με ένα-δυο μεσογεύματα ή ροφήματα στο ενδιάμεσο είναι ασφαλή, όταν αντισταθμίζονται με σωστό βούρτσισμα δυο φορές ημερησίως. Τα τσιμπολογήματα καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας θα πρέπει να αποφεύγονται.

Ακόμη δεν πρέπει να αφήνουμε τα βρέφη ή παιδιά να κρατούν το μπιμπερό στο στόμα για πολλές ώρες συνεχώς ή κατά τη διάρκεια της νύχτας, ούτε αντίστοιχα να εμποτίζουμε την πιπίλα με γλυκαντικές ουσίες /υγρά. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια κατάσταση γνωστή ως «το σύνδρομο του μπιμπερό».

► Καλή στοματική υγιεινή που περιλαμβάνει σωστό βούρτσισμα 2 φορές την ημέρα με φθοριούχα οδοντόκρεμα και χρήση οδοντικού νήματος

► Ισορροπημένη διατροφή περιορίζοντας τα τσιμπολογήματα

► Επισκέψεις στον οδοντίατρο ανά τακτά χρονικά διαστήματα για έλεγχο και για την προγραμματισμένη φθορίωση

Είναι μύθος ότι τα νεογιλά (παιδικά) δόντια δεν πονάνε. Ακόμα, όταν τα παιδιά πονάνε χάνουν την εμπιστοσύνη τους στον παιδοδοντίατρο και σταματούν να συνεργάζονται. Είναι απόφαση του παιδοδοντιάτρου να κρίνει πότε είναι απαραίτητη η χορήγηση τοπικής αναισθησίας (ένεση) πριν την έναρξη της οδοντιατρικής θεραπείας. Η χορήγηση τοπικής αναισθησίας μπορεί να γίνει με την γνωστή οδοντιατρική σύριγγα ή με τη χρήση της "ηλεκτρονικά υποβοηθούμενης τοπικής αναισθησίας" ή με την "συσκευή που δεν μουδιάζει τα χείλη και την γλώσσα". Σε κάποιες περιπτώσεις, η οδοντιατρική θεραπεία μπορεί να ολοκληρωθεί χωρίς ένεση, αλλά με την χρήση laser (laser analgesia). Οποιαδήποτε από τις παραπάνω τεχνικές επιλεγεί ως η πλέον κατάλληλη για το συγκεκριμένο παιδί ή ΑμεΑ, θα πρέπει να γίνει γνωστή, με την πολύ καλά τεκμηριωμένη στην παιδοδοντιατρική, μέθοδο "Λέω - Δείχνω - Κάνω". Αρχικά ο/η παιδοδοντίατρος "Λέει" τι θα κάνει, στην συνέχεια "Δείχνει" πως θα το κάνει (συγχρόνως λέγοντας πάλι τι κάνει) και τελικά το "Κάνει". Ο/η παιδοδοντίατρος θα χρησιμοποιήσει εκφράσεις όπως "θα κοιμίζουμε το δόντι", "υπνωτικές σταγόνες", "υπνωτικό σπρέι" για να εξηγήσει στο παιδί τι πρόκειται να συμβεί.

Η χορήγηση της κατάλληλης τοπικής αναισθησίας είναι απόλυτα ασφαλής για παιδιά και ΑμεΑ οποιαδήποτε ηλικίας. Με βάση το ιατρικό ιστορικό κάθε ατόμου, ο παιδοδοντίατρος θα επιλέξει το κατάλληλο σκεύασμα και δοσολογία.

Το Wand (The Wand®, Milestone Scientific, USA) ή αλλιώς «Μαγικό Ραβδάκι» πρόκειται για ένα αυτοματοποιημένο σύστημα τοπικής αναισθησίας που έχει αναπτυχθεί πρόσφατα στο εξωτερικό με σκοπό τη μείωση του πόνου και της δυσφορίας κατά την ένεση με το τοπικό αναισθητικό.

Είναι ουσιαστικά μια συσκευή όπου ελέγχεται ηλεκτρονικά ο ρυθμός έγχυση του τοπικού αναισθητικού. Η έγχυση του αναισθητικού διαλύματος γίνεται με αργή ροή και σταθερή πίεση, ανεξάρτητα από την αντίσταση των ιστών. Αυτό επιτρέπει την τοπική αναισθησία να είναι λιγότερο επώδυνη και πιο αποδεκτή από τους μικρούς ασθενείς σε σχέση με την παραδοσιακή οδοντιατρική ένεση.

Επιπλέον δε μοιάζει με σύριγγα! Η βάση του μοιάζει με ένα μικροσκοπικό πύργο υπολογιστή. Στην κορυφή του μικρού πύργου βρίσκεται ένα φυσίγγιο με τοπικό αναισθητικό. Ένας σωλήνας συνδέει αυτό με χειρολαβή που μοιάζει με ένα στυλό ή ραβδάκι. Αυτή η διαφορετική εμφάνιση της συσκευής μειώνει κατά πολύ το φόβο που συχνά συνδέεται με την όψη της οδοντιατρικής ένεσης.

Η συσκευή Quick Sleeper (Dental Ηigh Τec Inc, France) μπορεί να παρέχει ανώδυνη αναισθησία δοντιών χωρίς το ενοχλητικό μούδιασμα (για πολλά παιδιά και ΑμεΑ) των χειλιών ή/και της γλώσσας. Είναι μια μέθοδος ενδοοστικής αναισθησίας, όπου ελέγχεται ηλεκτρονικά ο ρυθμός έγχυσης του τοπικού αναισθητικού με αποτέλεσμα την ανώδυνη χορήγηση. Εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια με εξαιρετικά αποτελέσματα και υψηλή αποδοχή από τους νεαρούς ασθενείς και ΑμεΑ. Επίσης, δεν μοιάζει με την παραδοσιακή σύριγγα!